 |
| Đồng Chí Phan Diễn |
Kính thưa các vị đại biểu,
Thưa các đồng chí và các bạn.
Tôi rất vui mừng được đến dự đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VI Hội Mỹ thuật Việt Nam. Thay mặt Đảng và nhà nước, tôi gửi đến các đại biểu có mặt trong Đại hội và toàn thể hội viên trong toàn quốc những tình cảm thắm thiết, lời chào mừng nồng nhiệt và chúc Đại hội thành công tốt đẹp.
Thưa các đồng chí và các bạn, sáu năm qua, thực hiện nghị quyết TW 5 (khóa VIII) về xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, đời sống văn hóa, xã hội nước ta đã có bước tiến rõ rệt. Sự thống nhất tư tưởng trong Đảng, sự đồng thuận trong xã hội đối với đường lối đổi mới, công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, đối với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc được củng cố và nâng cao. Tính chủ động sáng tạo, tích cực xã hội của nhân dân bước đầu được phát huy, dân chủ trên các lĩnh vực của đời sống xã hội được mở rộng. Sự tham gia tích cực, tự giác của nhân dân vào các hoạt động văn hóa, đặc biệt là cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” đã tạo được chuyển biến bước đầu và tiền đề rất quan trọng để văn hóa nước nhà tiếp tục phát triển đúng hướng và vững chắc. Phát triển văn hóa đã từng bước gắn bó chặt chẽ hơn với các nhiệm vụ phát triển kinh tế – xã hội. Các giá trị văn hóa ngày càng thể hiện rõ hơn vai trò tích cực và khả năng tác động mạnh vào các lĩnh vực của đời sống. Những nét mới trong chuẩn mực văn hóa và trong nhân cách con người Việt Nam thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa theo định hướng xã hội chủ nghĩa từng bước được hình thành.
Thời gian qua, đã xuất hiện một số tác phẩm văn học, nghệ thuật, có giá trị về đề tài cách mạng, kháng chiến và công cuộc đổi mới. Việc thể chế hóa đường lối văn hóa, văn nghệ được coi trọng, đã tạo hành lang pháp lý ngày càng phù hợp và thông thoáng tạo điều kiện và động viên giới trí thức, văn nghệ sĩ hoạt động và sáng tạo văn học, nghệ thuật. Các hội văn học, nghệ thuật đã thực hiện tốt hơn nhiệm vụ tập hợp văn nghệ sĩ, hướng dẫn và động viên kịp thời các nghệ sĩ đi sâu vào thực tiễn công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước trong giai đoạn mới, góp phần tạo nên thành tựu của văn học, nghệ thuật. Nghành mỹ thuật đã có bước phát triển mới. Hội Mỹ thuật Việt Nam đã tổ chức để hội viên có điều kiện đi thực tế về các cơ sở kinh tế, các đơn vị quân đội, tiến hành tài trợ cho các tác giả, tổ chức các trại sáng tác và rất nhiều cuộc triển lãm, làm cho hoạt động mỹ thuật sôi động và phong phú, thu hút được đông đảo hội viên và những người yêu thích nghệ thuật tham gia sáng tạo nghệ thuật. Sáng tác mỹ thuật đã có bước tiến mới, nội dung đề tài được mở rộng, hình thức nghệ thuật được đổi mới, giao lưu nghệ thuật với nước ngoài được đẩy mạnh, công tác lý luận và phê bình mỹ thuật đã đạt được những tiến bộ nhất định.
Tuy nhiên, bên cạnh những thành tựu kể trên, hoạt động mỹ thuật vẫn còn một số hạn chế, bất cập như: thiếu những tác phẩm có giá trị đỉnh cao về tư tưởng và nghệ thuật, tương xứng với lịch sử dân tộc và sự nghiệp đổi mới hiện nay. Dưới tác động của mặt trái cơ chế thị trường, đã xuất hiện những tác phẩm mỹ thuật thể hiện sự dễ dãi, hời hợt, chiều theo thị hiếu tầm thường của một bộ phận công chúng. Khuynh hướng “thương mại hóa”, sao chép máy móc phong cách nghệ thuật của nước ngoài còn khá phổ biến. Một số ít tác phẩm có nội dung tư tưởng lệch lạc, xa rời những giá trị văn hóa và thẩm mỹ truyền thống của dân tộc. Công tác lý luận phê bình mỹ thuật tuy có tiến bộ nhưng chưa đáp ứng được đòi hỏi của sự phát triển mỹ thuật trong giai đoạn hiện nay.
Thưa các đồng chí và các bạn.
Công cuộc công nghiệp hóa, hiện đại hóa, xây dựng và bảo vệ tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa đang đòi hỏi các lĩnh vực văn học, nghệ thuật nói chung, mỹ thuật nói riêng phải tiếp tục vươn lên mạnh mẽ và có những đóng góp mới để đáp ứng nhu cầu đời sống tinh thần, nhu cầu hưởng thụ văn hóa nghệ thuật, nhu cầu thẩm mỹ ngày càng phong phú, đa dạng và ngày càng cao hơn của nhân dân; mặt khác để góp phần xây dựng và phát triển con người Việt Nam, xây dựng nền tảng tinh thần của xã hội mới, làm cho văn hóa thấm sâu vào đời sống xã hội, vào từng người, từng gia đình, từng tập thể và cộng đồng, tạo ra trên đất nước ta đời sống tinh thần ngày càng phong phú và cao đẹp. Nhiệm vụ trung tâm của văn học nghệ thuật là phấn đấu sáng tạo nhiều tác phẩm văn học, nghệ thuật có giá trị tư tưởng và nghệ thuật cao, thấm nhuần tinh thần nhân văn, dân chủ, có tác dụng sâu sắc xây dựng con người và xã hội, lấy tác phẩm tốt cổ vũ, giáo dục con người sống có lý tưởng và niềm tin, hết lòng góp phần vào sự nghiệp chung xây dựng đất nước, xây dựng cộng đồng, phát huy những truyền thống và giá trị tinh thần tốt đẹp của dân tộc trong cuộc sống, học tập, công tác, lao động, chiến đấu, trong cư xử và giao tiếp hàng ngày, luôn hướng tới cái chân, thiện, mỹ; đồng thời kiên quyết đấu tranh với cái xấu, cái hư hỏng, lạc hậu, cái độc ác… đẩy lùi những hoạt động văn nghệ phản động, đồi trụy, phi nhân tính, phản dân tộc
Như vậy, nhiệm vụ sắp tới của các văn nghệ sĩ, trong đó có các nhà mỹ thuật là rất nặng nề. Để làm được như vậy, Hội Mỹ thuật Việt Nam cần tổ chức cho hội viên nghiên cứu nắm vững đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước, đi sâu vào thực tế của cuộc sống, của công cuộc đổi mới trên các lĩnh vực để hiểu biết sâu sắc tình hình của đất nước và cảm nhận được sâu sắc nhu cầu, tâm tư, nguyện vọng của nhân dân, để luôn giữ vững được lý tưởng và niềm tin trước mọi biến động phức tạp của xã hội, luôn có ý chí và nghị lực vững vàng và tình yêu cuộc sống mãnh liệt để sáng tạo nghệ thuật phục vụ nhân dân. Trên cơ sở đó mà đẩy mạnh các hoạt động sáng tác, nâng cao chất lượng tư tưởng và chất lượng nghệ thuật của tác phẩm, đẩy mạnh nghiên cứu lý luận phê bình, làm cho tác phẩm mỹ thuật phản ánh ngày càng chân thực và sâu sắc hiện thực của cuộc sống, hướng tới quần chúng rộng rãi, đưa sự nghiệp mỹ thuật phát triển lên một tầm cao mới. Các nghệ sĩ cần rèn luyện bản lĩnh nghề nghiệp để đáp ứng được yêu cầu khắt khe của nghệ thuật, sáng tác nên những tác phẩm chứa đựng cảm xúc chân thành, mang đậm bản sắc riêng, thể hiện cốt cách dân tộc và tinh thần của thời đại. Tiếp tục chú trọng sáng tạo những tác phẩm tạo hình có giá trị về đề tài kháng chiến và cách mạng, phản ánh lịch sử vinh quang của dân tộc, đồng thời cố gắng phản ánh ngày càng đậm nét hơn, sâu sắc hơn công cuộc đổi mới, công nghiệp hóa, hiện đại hoá đất nước, xây dựng và bảo vệ tổ quốc, phản ánh được cái đẹp cũng như những vấn đề bức xúc của đời sống nhân dân hôm nay. Hoạt động mỹ thuật ứng dụng cần gắn bó với sản xuất hơn nữa, phục vụ đắc lực cho đời sống nhân dân và góp phần nâng cao sức cạnh tranh của hàng hóa trên thị trường. Các hội viên cần nâng cao trình độ lý luận và nhận thức, nâng cao trách nhiệm thẩm mỹ, nâng cao trách nhiệm trong định hướng đánh giá và thẩm định tác phẩm. Công tác phê bình mỹ thuật phải góp phần định hướng đúng đắn cho sáng tác, trân trọng những sáng tạo mới có ý tưởng và tình cảm tốt đẹp, gắn bó với hiện thực cuộc sống; vun đắp những tài năng đích thực, đặc biệt là thế hệ nghệ sĩ trẻ trong các lĩnh vực nghề nghiệp; đề cao nghĩa vụ công dân của nghệ sĩ trước công chúng, dân tộc và thời đại. Đồng thời cần phê phán xu hướng bàng quan với đời sống xã hội hoặc ảnh hưởng một cách nông cạn những hình thức nghệ thuật nước ngoài không phù hợp với tâm lý, tình cảm và tập quán văn hóa truyền thống của dân tộc.
Chú trọng đẩy mạnh xã hội hóa các hoạt động mỹ thuật.
Đảng và Nhà nước luôn quan tâm tới sự phát triển của các ngành văn học, nghệ thuật, trong đó có mỹ thuật. Tôi đề nghị Hội Mỹ thuật chủ động phối hợp với Bộ Văn hóa – Thông tin và các ngành có liên quan tích cực tham mưu cho Đảng và Nhà nước những giải pháp nhằm thúc đẩy sự phát triển của nền văn hóa nghệ thuật nước nhà.
Đảng và Nhà nước ta tin tưởng rằng sống trong lòng một đất nước có bề dày hàng nghìn năm văn hiến, một dân tộc anh hùng, nhân dân cần cù và sáng tạo, có sự lãnh đạo của Đảng, Hội Mỹ thuật Việt Nam với hơn 1.400 họa sĩ, trong đó có nhiều người trưởng thành trong hai cuộc kháng chiến giữ nước, nhất định chúng ta sẽ xây dựng thành công một nền mỹ thuật Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, có nhiều tác phẩm có giá trị, sánh vai cùng khu vực và thế giới, góp phần khơi dậy và nhân lên niềm tin và sức mạnh của toàn dân tộc trong sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội, nhằm mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh.
Xin chúc Đại hội lần thứ VI của Hội Mỹ thuật Việt Nam thành công tốt đẹp, mở ra một giai đoạn của hoạt động mỹ thuật trên đất nước ta trong thập niên đầu thế kỷ XXI, góp phần thúc đẩy nền mỹ thuật Việt Nam phát triển rực rỡ hơn nữa, đáp ứng được những mong đợi của xã hội và nhân dân trong giai đoạn mới, góp phần ngày càng xứng đáng vào công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước Việt Nam yêu quý của chúng ta.
Chúc quý vị đại biểu, các đồng chí và các bạn sức khoẻ, hạnh phúc.
Chúc Đại hội thành công tốt đẹp.
